Źródło: pixabay.com
Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy do zakresu działania służby bhp należy sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy.
Choć forma analizy jest dowolna i przepisy nie wskazują wprost obowiązku sporządzania jej w formie pisemnej to dobrą praktyką jest dokumentowanie tego obowiązku. Analiza stanu bhp dotyczy roku poprzedniego i najczęściej jest sporządzana w pierwszym miesiącu nowego roku. Termin sporządzenia również nie jest wprost ujęty w przepisach zatem, aby dokładnie i sumiennie sporządzić analizę nie trzeba się trzymać sztywno określonych dat.
Jakie elementy powinny znaleźć się w analizie stanu bhp?
Informacje ogólne.
W tym punkcie należy określić charakterystykę analizowanego zakładu, w tym stosowane technologie, używane maszyny. Powinna się w tym miejscu znaleźć również informacja o stanie zatrudnienia, w tym o ilości zatrudnionych kobiet i młodocianych.
Profilaktyczna opieka zdrowotna.
Tu powinny być zawarte informację dotyczące realizacji obowiązków w zakresie zapewnienia profilaktycznej opieki zdrowotnej pracowników. Należy podać jednostkę medycyny pracy, z którą zakład zawarł umowę o świadczenie usług. Dobrą praktyką jest również podanie liczby przeprowadzonych badań wstępnych, okresowych i kontrolnych.
Szkolenia z zakresu BHP.
Zawarte powinny być informacje o przeprowadzonych szkoleniach wstępnych i okresowych w dziedzinie bhp z liczbą osób przeszkolonych. W tym punkcie jest również miejsce na informację dotyczące sposobu realizacji szkoleń, w tym użytych materiałów dydaktycznych. Warto również opisać szkolenia specjalne bhp czyli szkolenia tematyczne, które dodatkowo wzbogacają wiedze pracowników. Tematem szkoleń specjalnych zajmę się osobnym artykule. W danym punkcie warto opisać ramowy program instruktażu ogólnego i zawartą w nim treść.
Wypadki przy pracy i zdarzenia potencjalnie wypadkowe.
To bardzo szeroki zakres informacji. Należy w nim podać nie tylko statystykę wypadkową, ale również należy przeanalizować i wskazać przyczyny powstawania wypadków oraz skutki jakie wywołały dla zakładu. Zestaw informacji zawartych może być bazą wyjściową dla wielu informacji zawartych w dalszej części analizy, dlatego warto ten punkt opisywać sumiennie i wyczerpująco.
Choroby zawodowe.
Przy tym punkcie należy scharakteryzować pojęcie oraz postępowanie w przypadku rozpoznania choroby zawodowej. Opisujemy przypadki stwierdzonych chorób zawodowych za rok poprzedni oraz zastosowane środki profilaktyczne. Należy przy tym pamiętać, że zmniejszenie ryzyka zachorowania na choroby zawodowe to proces długofalowy. Można w tym punkcie powołać się na Art. 227 Kodeksu Pracy zatytułowany "Zapobieganie chorobom zawodowym".
Komisja BHP
Art 237 (12) Kodeksu Pracy reguluje zasady powoływania i kompetencje Komisji BHP. Obowiązkiem powołania Komisji jest kryterium liczby osób zatrudnionych i jest to co najmniej 250 pracowników. Podajemy skład Komisji i w jakich odstępach czasowych odbywają się posiedzenia (pamiętając, że nie mogą być rzadziej niż raz na kwartał). W tym punkcie należy się skupić na działalności Komisji w danym zakładzie pracy. Powinno się krótko streścić przebieg posiedzeń w minionym roku oraz działania jakie zostały podjęte na rzecz poprawy stanu bhp.
Służba BHP
Zadania i zakres działania Służby bhp opisałem szczegółowo w osobnym artykule. W analizie stanu bhp powinniśmy zawrzeć wszystkie istotne działania służby w kierunku poprawy stanu bhp oraz skład osobowy służby. Istotna może być liczba przeprowadzonych kontroli stanu bhp pomieszczeń i stanowisk pracy. Warto przedstawić w tym miejscu najczęściej powtarzające się uchybienia i sposoby ich uniknięcia. Dodatkowo opisujemy działalność służby w zakresie szeroko rozumianej edukacji pracowników, jeżeli taka była prowadzona, w tym przeprowadzone szkolenia.
Badania środowiska pracy.
Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w szczególności: przeprowadzać na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom (Art. 227 Kodeks Pracy). W tym punkcie można podać spis badań środowiska pracy, przeprowadzonych w minionym roku, z uwzględnieniem wyników i porównaniem z obowiązującymi dopuszczalnymi normami.
Kontrole zewnętrzne
Państwowy nadzór nad warunkami pracy sprawuje przede wszystkim Państwowa Inspekcja Pracy oraz Państwowa Inspekcja Sanitarna. Dodatkowo działania zmierzające do zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania urządzeń technicznych wykonuje Urząd Dozoru Technicznego. W tym punkcie podajemy liczbę i rodzaj kontroli wyżej wymienionych organów. Można dodać jakiego rodzaju polecenia zostały wydane, w jaki sposób i w jakim terminie zostały zrealizowane.
Ochrona pracy kobiet i młodocianych
W tym punkcie można wymienić ile kobiet i młodocianych jest zatrudnionych w zakładzie oraz jakie prace wykonują. Tutaj jest też miejsce na scharakteryzowanie wykazu prac zabronionych kobietom w ciąży i karmiącym dziecko piersią oraz prac wzbronionych młodocianym.
Prace szczególnie niebezpieczne
Prace szczególnie niebezpieczne to prace wymienione w Rozdziale 6 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W tym punkcie należy wymienić prace szczególnie niebezpieczne występujące w zakładzie. Można również dodać ile osób wykonuje te prace oraz czy są to prace na stałe wpisane w zakres obowiązków pracowników czy są to prace incydentalne.
Ryzyko zawodowe
Tutaj przedstawiamy charakterystykę ryzyka zawodowego występującego na stanowiskach pracy. Nieodzownym opisywanym elementem będzie ocena ryzyka zawodowego. Można przy tym podać spis przeprowadzonych ocen ryzyka zawodowego. Ważne, aby wyraźnie pokazać jaki jest poziom ryzyka dla czynności na stanowisku przed oraz po zastosowaniu środków profilaktycznych.
Ocena warunków pracy
To punkt, który zawiera szeroki zakres informacji. Należy scharakteryzować proces pracy, występujące zagrożenia, stan pomieszczeń pracy oraz narzędzia wykorzystywane na stanowisku. Przygotowanie pracownika do wykonywania czynności na stanowisku. Ten punkt jest pewnego rodzaju podsumowaniem całej treści i stanowi bazę wyjściową do następnego punktu - zalecenia i środki profilaktyczne. Zbiór informacji zawartych w tym punkcie musi być na tyle szeroki i szczegółowy, aby pozwolił na swobodne sformułowanie zaleceń i podsumowania. Tutaj tez jest miejsce na opis zrealizowanych zaleceń z roku poprzedniego.
Zalecenia, środki profilaktyczne, przedsięwzięcia
Biorąc pod uwagę przeprowadzoną analizę, formułujemy wnioski i zalecenia profilaktyczne. Dobrą praktyką jest umieszczanie wniosków w kolejności adekwatnych do ważności lub do stopnia zagrożeń, którym mają przeciwdziałać. Zalecenia muszą odpowiadać zidentyfikowanym zagrożeniom i być możliwe do wykonania. Warto pamiętać, że czas realizacji wniosków nie musi być zaplanowany na cały rok, dobrze jest planować działania jasno wskazując termin wykonania. Pozwoli to na systematyczne działanie.
Podsumowując. Do przeprowadzenia analizy warto się dobrze przygotować. Zebrać potrzebne informację, w tym dokumentację powypadkową, raporty badań środowiska pracy, rejestr szkoleń bhp, sprawozdania z posiedzeń komisji bhp (jeśli w zakładzie jest powołana), protokół z kontroli PIP, karty oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach, protokoły z przeglądu budowlanego pomieszczeń pracy. Sama analiza nie powinna być streszczeniem, czy tym bardziej kopią w/w dokumentów, a jedynie syntetycznym opisem szeroko rozumianych warunków i bezpieczeństwa pracy.
Comments